patske
Refugee
U2: ’How to Dismantle an Atomic Bomb’
Humo 3351, 27 november 2004
Larry Mullen Jr. die zijn drumstokken tegen elkaar tikt, de stuiterende gitaar van The Edge die invalt, Bono die met een welgemeend unos dos tres quatorze zijn makkers aanvuurt en de felle garagerocker die erop volgt: U2 levert met ‘Vertigo’ meteen zijn visitekaartje af. U hebt de single al wekenlang vastgepleisterd op de hoogste plek in Humo’s Singles Top-20, en zult dat vanaf donderdag op de Humo-site ongetwijfeld ook doen met de cd ‘How to Dismantle an Atomic Bomb’: en terecht.
‘How to Dismantle an Atomic Bomb’ is, hier en daar een liveplaat en het ‘Passengers’-project met Brian Eno uit 1995 meegerekend, de veertiende plaat van U2 (vandaar de knipoog ’quatorze’) maar van tandeloosheid of andere ouderdomsverschijnselen is nog lang geen sprake. No way, José. Een stap voorwaarts na het absoluut fabeltastische ’All That You Can’t Leave Behind’ uit 2000 is ’HtDaAB’ niet, wel een resumé van (bijna) dertig jaar onafgebroken samenzijn. Of anders gezegd: een carrière-overzicht in de vorm van nieuwe liedjes die verleden én heden van de groep in kaart brengen. Maar wat voor een overzicht, zeg! Een pluim, intussen, voor de onverzettelijkheid van U2: te midden van de orkanen & tempeesten die de afgelopen jaren in en rond de groep gewoed hebben, is het viertal als een onwrikbaar huis van vertrouwen overeind gebleven, en die innerlijke oerkracht straalt af van de songs op ’How to Dismantle an Atomic Bomb’. En als u zich zou afvragen waar de titel van de cd op slaat: de atoombom is het hoofd van Bono, waarin donkere gedachten de voorbije jaren als rusteloze ADHD-patiënten moeten hebben rondgetold.
Want wat is er allemaal niet gebeurd sinds de vorige plaat! Om het maar bij De Grote Gebeurtenissen te houden die hier in de één of andere vorm zijn neergedwarreld: de dood van Bono’s vader in 2001, wat de zanger feller heeft aangegrepen dan hij ooit had kunnen vermoeden; onvrede binnen de groep over de ontmoeting van hun frontman met George Bush Jr. (even dreigde The Edge zelfs met opstappen!); de pijnlijke maar moedige beslissing om het resultaat van een jaar samenwerken met producer Chris Thomas bijna integraal in de prullenmand te kieperen en met een batterij nieuwe producers (Flood, Daniel Lanois, Brian Eno, Jacknife Lee, Nellee Hooper) en onder supervisie van Steve Lillywhite opnieuw te beginnen; de veelvuldige uithuizigheid van Bono-de-wereldverbeteraar, die tussen de opnames door van de ene staatsleider naar de andere holde (het gaf gitarist The Edge by the way de kans nadrukkelijker zijn stempel op de plaat te drukken, en dat is eraan te horen). Maar keer op keer overwon de groep de hindernissen - soms moeizaam, soms nonchalant - zodat zelfs het gecontesteerde rendez-vous met Bush uiteindelijk goed uitpakte: Bono’s geloofwaardigheid bleef ongehavend, hij troggelde de president en passant biljoenen dollars af voor de goede zaak (aidsbestrijding in Afrika), en de haviken die boven het Witte Huis cirkelen, noemen Bono sindsdien misprijzend ’The Pest’ - een compliment, toch?
Het meest wordt ’How to Dismantle an Atomic Bomb’ evenwel getekend door de dood van Bono’s vader, en de bezinning die daarmee gepaard ging. Die reflectie schemert niet alleen door in de songs die rechtstreeks over de vader-zoon-relatie gaan (in het intens mooie ’Sometimes You Can’t Make It on Your Own’ wordt het cliché van de zoon die in de spiegel zijn vader herkent, als volgt onder woorden gebracht: ’And it’s you when I look in the mirror/And it’s you when I pick up the phone/Sometimes you can’t make it on your own/Sometimes you can’t make it/The best you can do is to fake it/Sometimes you can’t make it on your own’), maar ook in de ándere nummers: over aidsbestrijding in Oeganda, over God en de worsteling met het geloof, over het kruitvat van het Midden-Oosten, over loutering en over alle andere, intussen bekende en soms wat gezwollen Bono/U2-thema’s (ja, de ’bullet ripe skies’ zijn weer rijkelijk aanwezig!).
Het is wellicht dat besef van vergankelijkheid in het aanschijn van de dood dat Bono - en bij uitbreiding de groep, prille veertigers met samen een roedel kinderen - op ’How to Dismantle an Atomic Bomb’ over het éigen verleden aan het denken heeft gezet. Ook muzikaal, ja. Want (aangename) herinneringen aan platen als ’Boy’, ’October’, ’War’, ’The Unforgettable Fire’, ’Achtung Baby’ en ’All That You Can’t Leave Behind’ komen voorbij, en regelmatig worden ouwe klassiekers opnieuw in gedachten gebracht: ’One’, ’Where the Streets Have No Name’, ’Stuck in a Moment I Can’t Get Out of’. Waarlijk baanbrekend is ’HtDaAB’ daarmee niet, beeldenstormend evenmin (het is er allemaal: de galm, de pathos, de over de volledige breedte uitwaaierende gitaren van The Edge, de uit miljoenen herkenbare stem van Bono; nieuw zijn misschien de rauwere garagerockers à la ’Vertigo’ of ’All Because of You’), maar is het daarom niet meer bij de tijd? Tendoet, en niet het minst omdat niemand beter U2 speelt dan U2 zélf natuurlijk. Dat helpt in deze tijden van zovele succesvolle U2-klonen. En wat voor fabuleuze songschrijvers zijn die gasten van U2 toch!
En zo is ’How to Dismantle an Atomic Bomb’ geen verrássende maar wel weer een fantástische plaat geworden, met amper een minder moment - of het zou het wat vlakkere slotnummer ’Yahweh’ moeten zijn. (Knullige afzetterij, tussen haakjes: het fraaie ’Fast Cars’ - Arabische klanken meet Bo Diddley-beat - staat niet op de ’gewone’ cd, wel op de duurdere versie met dvd én op de luxe-uitgave: cd + dvd + 50 pagina’s tellend boekje). Elke song klinkt bekend maar tegelijk ook weer nieuw. En dat, lezers, lezeressen, is alleen de échte groten gegeven. Een aanrader! (En dat de plaat voor alle gezindten geschikt is! Met welke tonen, denkt u, werd vorige week de trailer voor de Superprestigecross in Asper-Gavere op Kanaaltwee gestut? Die van ’Vertigo’, tiens. The best of both worlds!)
(cp)
Humo 3351, 27 november 2004
Larry Mullen Jr. die zijn drumstokken tegen elkaar tikt, de stuiterende gitaar van The Edge die invalt, Bono die met een welgemeend unos dos tres quatorze zijn makkers aanvuurt en de felle garagerocker die erop volgt: U2 levert met ‘Vertigo’ meteen zijn visitekaartje af. U hebt de single al wekenlang vastgepleisterd op de hoogste plek in Humo’s Singles Top-20, en zult dat vanaf donderdag op de Humo-site ongetwijfeld ook doen met de cd ‘How to Dismantle an Atomic Bomb’: en terecht.
‘How to Dismantle an Atomic Bomb’ is, hier en daar een liveplaat en het ‘Passengers’-project met Brian Eno uit 1995 meegerekend, de veertiende plaat van U2 (vandaar de knipoog ’quatorze’) maar van tandeloosheid of andere ouderdomsverschijnselen is nog lang geen sprake. No way, José. Een stap voorwaarts na het absoluut fabeltastische ’All That You Can’t Leave Behind’ uit 2000 is ’HtDaAB’ niet, wel een resumé van (bijna) dertig jaar onafgebroken samenzijn. Of anders gezegd: een carrière-overzicht in de vorm van nieuwe liedjes die verleden én heden van de groep in kaart brengen. Maar wat voor een overzicht, zeg! Een pluim, intussen, voor de onverzettelijkheid van U2: te midden van de orkanen & tempeesten die de afgelopen jaren in en rond de groep gewoed hebben, is het viertal als een onwrikbaar huis van vertrouwen overeind gebleven, en die innerlijke oerkracht straalt af van de songs op ’How to Dismantle an Atomic Bomb’. En als u zich zou afvragen waar de titel van de cd op slaat: de atoombom is het hoofd van Bono, waarin donkere gedachten de voorbije jaren als rusteloze ADHD-patiënten moeten hebben rondgetold.
Want wat is er allemaal niet gebeurd sinds de vorige plaat! Om het maar bij De Grote Gebeurtenissen te houden die hier in de één of andere vorm zijn neergedwarreld: de dood van Bono’s vader in 2001, wat de zanger feller heeft aangegrepen dan hij ooit had kunnen vermoeden; onvrede binnen de groep over de ontmoeting van hun frontman met George Bush Jr. (even dreigde The Edge zelfs met opstappen!); de pijnlijke maar moedige beslissing om het resultaat van een jaar samenwerken met producer Chris Thomas bijna integraal in de prullenmand te kieperen en met een batterij nieuwe producers (Flood, Daniel Lanois, Brian Eno, Jacknife Lee, Nellee Hooper) en onder supervisie van Steve Lillywhite opnieuw te beginnen; de veelvuldige uithuizigheid van Bono-de-wereldverbeteraar, die tussen de opnames door van de ene staatsleider naar de andere holde (het gaf gitarist The Edge by the way de kans nadrukkelijker zijn stempel op de plaat te drukken, en dat is eraan te horen). Maar keer op keer overwon de groep de hindernissen - soms moeizaam, soms nonchalant - zodat zelfs het gecontesteerde rendez-vous met Bush uiteindelijk goed uitpakte: Bono’s geloofwaardigheid bleef ongehavend, hij troggelde de president en passant biljoenen dollars af voor de goede zaak (aidsbestrijding in Afrika), en de haviken die boven het Witte Huis cirkelen, noemen Bono sindsdien misprijzend ’The Pest’ - een compliment, toch?
Het meest wordt ’How to Dismantle an Atomic Bomb’ evenwel getekend door de dood van Bono’s vader, en de bezinning die daarmee gepaard ging. Die reflectie schemert niet alleen door in de songs die rechtstreeks over de vader-zoon-relatie gaan (in het intens mooie ’Sometimes You Can’t Make It on Your Own’ wordt het cliché van de zoon die in de spiegel zijn vader herkent, als volgt onder woorden gebracht: ’And it’s you when I look in the mirror/And it’s you when I pick up the phone/Sometimes you can’t make it on your own/Sometimes you can’t make it/The best you can do is to fake it/Sometimes you can’t make it on your own’), maar ook in de ándere nummers: over aidsbestrijding in Oeganda, over God en de worsteling met het geloof, over het kruitvat van het Midden-Oosten, over loutering en over alle andere, intussen bekende en soms wat gezwollen Bono/U2-thema’s (ja, de ’bullet ripe skies’ zijn weer rijkelijk aanwezig!).
Het is wellicht dat besef van vergankelijkheid in het aanschijn van de dood dat Bono - en bij uitbreiding de groep, prille veertigers met samen een roedel kinderen - op ’How to Dismantle an Atomic Bomb’ over het éigen verleden aan het denken heeft gezet. Ook muzikaal, ja. Want (aangename) herinneringen aan platen als ’Boy’, ’October’, ’War’, ’The Unforgettable Fire’, ’Achtung Baby’ en ’All That You Can’t Leave Behind’ komen voorbij, en regelmatig worden ouwe klassiekers opnieuw in gedachten gebracht: ’One’, ’Where the Streets Have No Name’, ’Stuck in a Moment I Can’t Get Out of’. Waarlijk baanbrekend is ’HtDaAB’ daarmee niet, beeldenstormend evenmin (het is er allemaal: de galm, de pathos, de over de volledige breedte uitwaaierende gitaren van The Edge, de uit miljoenen herkenbare stem van Bono; nieuw zijn misschien de rauwere garagerockers à la ’Vertigo’ of ’All Because of You’), maar is het daarom niet meer bij de tijd? Tendoet, en niet het minst omdat niemand beter U2 speelt dan U2 zélf natuurlijk. Dat helpt in deze tijden van zovele succesvolle U2-klonen. En wat voor fabuleuze songschrijvers zijn die gasten van U2 toch!
En zo is ’How to Dismantle an Atomic Bomb’ geen verrássende maar wel weer een fantástische plaat geworden, met amper een minder moment - of het zou het wat vlakkere slotnummer ’Yahweh’ moeten zijn. (Knullige afzetterij, tussen haakjes: het fraaie ’Fast Cars’ - Arabische klanken meet Bo Diddley-beat - staat niet op de ’gewone’ cd, wel op de duurdere versie met dvd én op de luxe-uitgave: cd + dvd + 50 pagina’s tellend boekje). Elke song klinkt bekend maar tegelijk ook weer nieuw. En dat, lezers, lezeressen, is alleen de échte groten gegeven. Een aanrader! (En dat de plaat voor alle gezindten geschikt is! Met welke tonen, denkt u, werd vorige week de trailer voor de Superprestigecross in Asper-Gavere op Kanaaltwee gestut? Die van ’Vertigo’, tiens. The best of both worlds!)
(cp)
